Hipnoz Nedir?

Hipnoz, Yunancada uyku anlamına gelen hipnozun mitolojide de önemli derecede işlenmiştir. İlk olarak 18. Yy’da Anton Mesmer adındaki terapist tarafından kullanılmış; 19. Yy’ın sonlarına doğru ise James Braid tarafından göz hareketleri de kullanılmaya başlanmıştır. Tarihi oldukça eskiye dayanan hipnoz tekniği günümüzde sıklıkla başvurulan psikiyatrik yöntemlerden biridir.

Hipnoz ve Mekanizması

 Hipnoz metodunda; kişi kendi kontrolünü hipnoz uygulayacak olan kişinin yetkisine bırakmaktadır. Davranış kontrolü bu noktada 5 farklı mekanizmada sağlanmaktadır
 

• Telkin yöntemi ile
• Mekanik bir güç uygulaması ile
• İlaç yöntemi ile
• Ceza ve ödül yöntemleri ile
• İkna etme yöntemi ile

Hipnoz sürecinde hasta sorgulayıcı ve eleştirel bir bakış açısına sahip olmamalıdır. Bu durum hipnoz metodunun başarısını etkileyebilmektedir.

Hipnoz yönteminde; hastaların seçimi, hastanın doktoruna güvenmesi, hipnoz uygulamasına ikna olma gibi şartların oluşmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Hastanın hipnoz metoduna uygun olup olmadığı aşağıdaki şekilde değerlendirilebilmektedir;   

• Hastanın tam karşıya bakarak başını dik tutması
• Hastanın yukarı bakması (up-gaze)
• Hastanın yukarı bakarken gözlerini kapatması (roll)
• Hastanın tekrar tam karşıya bakması

Hipnoz Çeşitleri

Günümüzde sıklıkla başvurulan 5 adet hipnoz çeşidi vardır. Bunlar; kolektif hipnoz, sosyal hipnoz, grup hipnozu, oto hipnoz ve ilaçla hipnozdur. Söz konusu hipnoz çeşitleri uygulama alanları, hipnoz olacak kişi, hipnoz süresi ve kişilerin durumu ve uygulama alanına göre değişkenlik göstermektedir.

Grup Hipnozu: Tek bir doktorun uygun ortamda birden fazla kişiyi hipnozite etmesidir. Grup hipnozunun uygulanışı oldukça zordur. Bunun nedeni ise her insanın farklı derecelerde hipnozite olmasıdır.

İlaçla Hipnoz: Özellikle telkin yöntemi ile hipnozite olamayan kişilerde uygulanan ilaçla hipnoz yönteminde kişinin hipnoza karşı olan direncini kırmak amacı ile uygun dozlarda birtakım ilaçlara başvurulmaktadır.

Kolektif Hipnoz: Sayıca kalabalık olan insanlara bir hipnozitörün uyguladığı yöntemdir.

Oto Hipnoz: Kişinin herhangi bir hipnozitöre ihtiyaç duymadan hipnoz olabilmesidir. Bu durum bazı kaynaklarda yol hipnozu olarak da tanımlanmaktadır. Yorgunluk ve sessizlik nedeni ile bazı şoförler kendiliğinden yol hipnozuna girebilmektedir.

Sosyal Hipnoz: Toplumun kontrolü ve baskı uygulaması sonucunda açığa çıkan hipnoz çeşididir. Genallikle toplum liderleri hipnozitör konumundadır ve kişiler olaylara ve durumlara aynı tepkiyi verme eğiliminde olmaktadır.

Hipnozun Zararları Nelerdir?

Hipnoz; psikoterapi eğitimi almış ve alanında uzmanlaşmış doktorlar tarafından uygulanmalıdır. Aksi halde hipnoz yaptıran kişiler için birtakım zararları olabilmektedir. Ancak günümüzde tıp eğitimi almamış kişiler de hipnoz yapabildiklerini iddia etmekte ve uyguladıkları kişilerde kalıcı hasarlara neden olabilmektedir. Bu nedenle hipnoz uygulayacak kişinin uzmanlığı resmi belgeler ile mutlaka sorgulanmalıdır.

Hipnozun kişide oluşturacağı başlıca negatif durumlar aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

• Göz kararması
• Kronik baş ağrıları
• Baş dönmesi
• Trans durumları
• Algıda değişiklik

Yukarıdaki şikayetlerin yanı sıra hipnozun yarattığı etki, doğru şekilde uygulanmaması durumunda bir tür bağımlılığa da neden olabilmektedir. Öyle ki hipnoz sürecinde kişinin karakter yapısı ve davranışları hipnoz etkisinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu nedenle alanında uzman tıp eğitimi almış bir hipnoterapist; hipnozun oluşturabileceği yan etkilere karşı ve kişinin hipnoz etkisine bağımlı olmaması amacı ile gerekli önlemleri almaktadır. Aksi halde kişi kendinden uzaklaşabilmekte ve benlik karmaşası yaşayabilmektedir. Bu durumda ise hipnoz fayda sağlamak yerine, geri döndürülemez hasarlara da neden olabilmektedir.

Hipnoz uygulamasına başvurulmadan önce, kişinin tüm psikolojik durum ve davranışları değerlendirilmeli, hipnoza ne derecede olduğu tespit edilmelidir. Bu yönde bir araştırma sonucunda ise hangi hipnoz türünün ne şekilde uygulanabileceğine karar verilmektedir. Unutulmamalıdır ki hipnoz, yaşanılan psikolojik bozuklukların tedavisi amacı ile uygulanmaktadır. Bu nedenle mutlaka alanında uzman ve tecrübeli doktorlara başvurulmalıdır.

Hipnozun Etkisi Ne Kadar Sürer?

Hipnoz uygulaması; psikolojik problemlerin tedavisinde, kekemelik ve tik gibi davranış bozukluklarının giderilmesinde, obezite ya da yeme bozukluklarının tedavi edilmesinde uygulandığı gibi aynı zamanda yaşanılan travmaların atlatılmasında yardımcı olması amacı ile ya da sınav kaygısı olan kişilerde konsantrasyonun arttırılmasında başvurulan bir yöntemdir.

Hipnoz metodu günümüzde sıklıkla uygulanan, tarihsel süreçte oldukça önemli adımlar yaşanan bir terapi metodudur. Bu nedenle hipnoz uygulamasına başvurulmadan önce, hipnotistin uzmanlığının sorgulanmasının yanı sıra kişinin hipnoza uygun bir hasta olup olmadığı da değerlendirilmektedir. Tüm bunların yanı sıra hipnoz hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olunmalı ve araştırma yapılması da önerilmektedir. Hipnoterapinin hangi durumlarda etkili olduğu da büyük önem taşımaktadır.

Hipnozun etkili olduğu başlıca konular;

• Öfke kontrolünün sağlanması
• Topluluk önünde konuşamamam probleminin tedavisi
• İfade güçlüğünün tedavisi
• Karşı cinsle zor ilişki kurma ya da ilişki kurmama probleminin tedavisi
• Özgüven eksikliklerinin giderilmesinde
• Aşırı tepki verme durumlarının tedavisinde etkilidir.

Pek çok kişi hipnoz metodunun etkisinin ne kadar süreceğini merak etmektedir. Bu konu hakkında farklı kanılar olsa da alanında tecrübeli, tıp eğitimi almış bir doktorun doğru şekilde uygulamış olduğu hipnozun etkisi sınırsız süre devam etmektedir.

Hipnoz uygulamasına başvurmadan önce gerekli tüm test ve tetkiklerin uygulanması önemlidir. Aksi halde tehlikeli sonuçlar da açığa çıkabilmektedir.

Hipnoterapi nedir ile alakalı olarak videomuzu izleyebilirsiniz.

Hipnoz'un Kullanım Alanları hakkında bilgi almak isterseniz eğer ki; İlgili linke tıklayabilirsiniz.